Kinderkleuren

uit Eelen, S. (2022). Het nodige breken, p. 18.

Kinderkleuren

Het roze potlood is altijd als eerste op in de kleurdoos
want de vader en de moeder moeten steeds opnieuw getekend
hun wangen extra dik aangezet, een laagje fond de teint.

Mengen leert het kind later pas.
Net als het feit dat mensen niet roze zijn
en moeders en vaders niet altijd in dezelfde afbeelding passen.

Niemand wil het kind nu al leren
dat het meer rode en blauwe plekken moet arceren
of beter nog de vader doorzichtig laat.

Het is al goed dat het zichzelf niet langer
tussen de ouders in tekent
de handen als stekelige bollen op elkaar

dat het in de bladspiegel plaats laat voor verdriet
daar kunnen we later nog wat mee.

Analyse

Betekenis van de titel

De titel verwijst zowel naar de activiteit 'kleuren' als naar de ontwikkeling van kinderen. Het kind is in het begin nog ongenuanceerd, eerder stereotiep en oppervlakkig, maar net als een wit blad, zal het gevuld worden. Zoals een tekening steeds meer vorm krijgt, zal elke ervaring bijdragen tot het kleuren en vormen van de denkwereld van een kind. 

Lyrisch ik

Als je het gedicht leest lijkt het op het eerste gezicht op een hij-verteller, tot je de laatste zin leest 'daar kunnen we later nog wat mee'. 

De verteller observeert vanop een afstand. Door het veelvuldig gebruik van 'het' wordt de onpersoonlijkheid en de afstand benadrukt. 

Thema

Het belangrijkste thema in Kinderkleuren is dat een kind gevormd/gekleurd wordt door ervaringen. Het perfecte beeld over de ouders verandert naarmate het kind ouder wordt. 

Het tafereel dat hier beschreven wordt, is alledaags, maar eigenlijk brengt het heel veel maatschappelijke thema's naar voor, van heel onschuldige tot heel heftige onderwerpen: pijn, verdriet, kindermishandeling, een afwezige vader, scheiding, diversiteit, racisme ... (zie ook bij Beeldspraak, stijlfiguren, symbolen)

Het thema wordt al deels weggegeven door de titel (zie hierboven: het vormen/kleuren van een kind).

Kinderkleuren is een satire, een hekeldicht, maar het wordt op een heel subtiele manier gebracht. 

Vorm, vers, strofebouw

Het gedicht heeft geen vaste structuur, maar bevat wel veel enjambementen. Elke zin loopt over minstens 2 regels en soms zelfs over verzen heen. 

Inhoudelijk wordt het gedicht heel logisch opgebouwd. Eerst is er het kleine kind dat nog niet gekleurd is, dan komt er steeds wat kleur en nuance bij en later zullen er nog ervaringen bijkomen. 

Beeldspraak, stijlfiguren, symbolen

Wat stijlfiguren betreft, bevat dit gedicht voornamelijk veel enjambementen. Dat beklemtoont voor mij het 'niet af'-zijn van het kind. De ontwikkeling is een doorlopend proces.

Kinderkleuren zit bovendien vol beeldspraak. 

• Om te beginnen de kleuren die gebruikt worden: het roze verwijst naar blanke mensen, maar ook ook naar rozengeur en maneschijn, het leven door een roze bril zien. In de ontwikkeling van het kind verwijst het naar de onschuld; 
• De rode en blauwe plekken kunnen verwijzen naar de pijn en het verdriet bij het onschuldig vallen. Elk kind leert met vallen en opstaan. Maar het kan ook veel ernstigere proporties aannemen en gaan over kindermishandeling. Iedereen haalt eruit wat hij/zij wil.
• Het woord doorzichtig verwijst naar een vader die niet aanwezig is, om welke reden dan ook: een scheiding? Een ongeïnteresseerde vader? Een alleenstaande moeder? Een gezin met twee moeders? 
• De stekelige bollen kunnen zowel letterlijk verwijzen naar de manier waarop een kind effectief handen tekent, maar de stekels kunnen ook figuurlijk zijn en verwijzen naar problemen of spanningen binnen het gezin. 

Rijm en klank

Het gedicht is niet opgebouwd volgens een bepaald rijmschema. Dat past voor mij bij de perceptie dat het om een observatie gaat, over de beschrijving van een alledaags tafereel. 

We zien daarentegen wel dat bepaalde klanken herhaald worden. Een aantal voorbeelden van assonantie: roze potlood, moeder moeten, aangezet als laagje, plaats laat, verdriet in de bladspiegel.